مقدمه:
جناب آقای محمدرضا پوریا با مدرک دکتری جامعه‌شناسی ورزش و پس از چهار دوره حضور در فدراسیون بدمینتون، اکنون عضویت در هیئت‌رئیسه آسیا و نائب رئیسی این کنفدراسیون را در اختیار دارند. به تازگی جایزه برترین رویداد بین‌المللی سال 1403 ورزش را به‌واسطه 33 سال استمرار در برگزاری جام فجر دریافت کردند. خدمات شایسته و همچنین نگاه عمیق و راهبردی ایشان به ورزش و مسائل پیرامونی این حوزه موجب شد به ایشان مراجعه کنیم و در خصوص اقدامات و برنامه‌ها و فعالیت‌های اخیرشان در فدراسیون بدمینتون گفتگو کنیم.
*در حال حاضر چهارمین دوره مدیریتی خود را در فدراسیون بدمینتون پشت سر می‌گذارید، شرایط در مدیریت ورزش را چطور ارزیابی می‌کنید؟
از زمانی که با بدمینتون آشنا شدم و در این فدراسیون شروع به کار کردم بزرگانی چون مهدی کرباسیان و محمدحسن عالمی حضور داشتند و چیزهای بسیاری را در کنار این عزیزان آموختم. تصور می کنم رئیس فدراسیون یک شخص مهم و تأثیرگذار در رشته خودش است. لازم است مسائل متعددی را در مجامع آسیایی و جهانی، در داخل کشور و حتی بین مردم رعایت کند و در فدراسیون بدمینتون از زمانی که حضور رسمی پیدا کردم چه به‌عنوان دبیر یا رئیس سعی خود را به کار بردیم تا اخلاق‌مداری را در بین مسئولان فدراسیون، هیئت‌های استانی، مربیان و حتی داوران و ورزشکاران مدنظر قرار دهیم و نگاه ویژه‌ای به این مسئله داشته و داریم.
چندی پیش با جمعی از دوستان صحبت از شرایط فدراسیون‌ها بود که ای‌کاش ارزیابی‌هایی در زمینه مدیران انجام می‌دادند که وقتی یک مدیری تصمیم دارد در رأس یک فدراسیون قرار بگیرد ابتدا سنجیده شود که برنامه‌اش و هدف از حضور در ورزش چیست و اگر رای بیاورد آیا می‌تواند برنامه‌هایی را عملی کند و کار را جلو ببرد یا خیر.
من راغب هستم که چند رئیس فدراسیون کارکشته، ده‌ها کارشناس از وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک این ارزیابی‌ها را انجام بدهند که فردی که ثبت‌نام می‌کند هدفش چیست و آیا امکان تحقق برنامه‌های متعالی در آن رشته را دارد؟ این بسیار مهم است که امور فدراسیون‌ها به چه کسانی سپرده شود. به نظر من مهم است که رئیس فدراسیون را جامعه آن رشته، لایه‌های گوناگون جامعه و مردم قبول داشته باشند و مدیر پذیرفته‌شده در آن جایگاه قرار گیرد، آنگاه اتفاقات بزرگی پدید می‌آید.
*به‌تازگی رویداد بزرگی را برگزار کردید و جایزه برترین رویداد سال ورزش کشور را دریافت کردید، در زمینه این مسابقات و شرکت‌کنندگان و چگونگی برگزاری این مسابقات بفرمایید.
ما دو رویداد مهم را در سال جاری پشت سر گذاشتیم. در ابتدا ششمین دوره مسابقات سریز جوانان بود که دارای رتبه‌بندی جهانی بود و شش کشور حضور پیدا کردند و با برنامه‌ریزی‌های فدراسیون ورزشکاران ما خوش درخشیدند. در فدراسیون پروژه‌ای تحت عنوان المپیک زیر 13سال و زیر 15 سال تعریف کرده‌ایم و با مدیریت ثریا آقایی که مربی برجسته آسیا و از المپین‌های ماست، بهره بردیم تا این پروژه را مدیریت کند. این پروژه در مسابقات سریز نتیجه داد و بیشترین مدال‌ها را ورزشکاران ما کسب کردند درحالی‌که ورزشکاران شاخص چین تایپه و مالزی و غیره حضور داشتند اما عملکرد ورزشکاران ما بسیار خوب بود و اجازه ندادند مدال‌ها از ایران خارج شود و در این بخش رضایت کامل داریم و نام این قهرمانان را در آینده بیشتر خواهید شنید.
هم‌زمان با این مسابقات سی و سومین دوره مسابقات جام فجر در سمنان برگزار شد و این مسابقات همانی است که با همکاری جناب آقایی کرباسیان و عالمی و دیگر عزیزان در سال‌های گذشته راه‌اندازی کردیم و مسابقات دارای رنکینگ جهانی است و در دو سال منتج به المپیک برترین‌های دنیا در آن حضور پیدا می‌کنند و مسابقات را با نام فجر ایران هم‌زمان با سالروز پیروزی انقلاب اسلامی در این تاریخ خاص برگزار کنیم و این استمرار موجب شده نگاه جهانی نیز به بدمینتون ایران تغییر پیدا کند. نمایندگان آسیا و جهان همواره در آن حضور پیدا می‌کنند. در این دوره از مسابقات نیز سرکار خانم مستوره آرزو نائب رئیس آسیا و آقای چوی مسئول ارشد بدمینتون فدراسیون آسیا حضور پیدا کردند و سطح مسابقات را عالی ارزیابی کردند. انصافاً باید بگویم که سمنان میزبانی فوق‌العاده‌ای از رویداد ورزشی جام فجر داشت. سالن‌های مجهز، هتل‌های خوب و ... جای هیچ نقد و سخنی را باقی نگذاشت. در اینجا از جناب آقای کولیوند استاندار محترم استان سمنان، معاونان ایشان، فرماندار، شورای شهر و مسئول هیئت استانمان و دیگرانی که موجب شدند تا این مسابقات برگزار شود تشکر می‌کنم و فدراسیون آسیایی بدمینتون نیز در همین زمینه پیام تشکری را ارسال کرد.
همان‌گونه که در رسانه‌ها هم انعکاس پیدا کرد، این رویداد به‌عنوان برترین رویداد بین‌المللی ورزش کشور انتخاب شد. دو فدراسیون در سالن همایش‌ها موردتمجید قرار گرفتند، فدراسیون تکواندو به‌واسطه عملکرد درخشان در المپیک پاریس 2024 و فدراسیون بدمینتون به دلیل برگزاری رویداد جام فجر. و این جایزه به‌تمامی همکاران من در فدراسیون و هیئت‌های استانی که بازوان ما هستند و ورزشکاران و مربیان و داوران تعلق دارد. در جلساتی که با دکتر احمد دنیامالی وزیر محترم ورزش و جوانان داشتیم، تأکید به برگزاری این رویداد داشتند که تیم ها و نفرات بیشتری شرکت کنند و کمک‌های مالی و معنوی بسیاری را به ما کردند که این رویداد به بهترین شکل ممکن برگزار گردد و خودشان نیز بیش از 4 ساعت را در سالن مسابقات حضور پیدا کردند که موجب دلگرمی بود. سال گذشته در آستانه المپیک پاریس ، نمایندگان 30 کشور حضور پیدا کردند و امسال چون سال المپیکی نیست 15 کشور نمایندگانشان را اعزام کردند و در سال‌های آتی نیز تعداد کشورها افزایش پیدا خواهد کرد چون رنکینگ ورزشکاران در المپیک برایشان حائز اهمیت است.
بهتر می‌دانید که برای میزبانی در شهرهایی که فرودگاه بین‌المللی ندارند کار سخت است اما به‌گونه‌ای تمهیداتی اندیشیدیم که پس‌ازآنکه نمایندگان کشورها به فرودگاه امام خمینی وارد می‌شدند ماشین‌هایی به‌سرعت و در فاصله دو ساعت و نیم به محل مسابقات ترانسفر را انجام می‌دادند و حدود ده روز سرویس‌دهی این‌چنینی داشتیم و در این بخش دبیر و سرکار خانم مددی به همراه تیم اجرایی کمک بسیاری کردند و عملکردشان ستودنی بود و هیچ مشکلی در زمینه تردد و رفت‌وآمدها نداشتیم.
*در بدمینتون ایران نام ثریا آقایی بسیار شنیده می‌شود و جزو معدود فدراسیون‌هایی هستید که ورزشکار بانوانش مشهورتر از آقایانش باشد، دلیلش چیست و ورزشکاران شما در چه شرایطی هستند؟
فراموش نکنیم که ما کاوه محرابی را هم در المپیک داشته‌ایم و در مدت حضور ما در فدراسیون بدمینتون دو ورزشکار المپیکی آقای محرابی و خانم آقایی را روانه المپیک کردیم .
یک روز یکی از آقایانی که دبیر کل کمیته ملی المپیک کشور بود به من گفت که می‌دانیم چقدر سخت است که در بدمینتون سهمیه المپیک بگیرید و یا در آسیا بتوانید مدالی به دست آورید وقتی چین، چین تایپه و مالزی حضور دارند و شرایط این رشته با دیگر ورزش‌های راکتی متفاوت است. زمانی در گروه‌بندی‌ها جزو کشورهای درجه سوم بدمینتون محسوب می‌شدیم اما اکنون ازلحاظ رتبه‌بندی پس از قدرت‌های اولیه جهان قرار داریم. در حال حاضر در مسابقات غرب آسیا و آسیای میانه و حتی جنوب آسیا اول هستیم درحالی‌که کشورهای تایلند و پاکستان و سری‌لانکا حضور دارند و موفق شدیم این کشورها را پشت سر بگذاریم.
به‌هرحال در بدمینتون کمبود امکانات و زیرساخت داریم و باید قبول کنیم که شرایط سخت است. برای همین مسابقات فجر ما از کشور عمان 200 الی 300 قوطی توپ با کمک وزیر ورزش و جوانان وارد کردیم و پنج روز مانده به مسابقات این توپ‌ها به ایران رسید. هر قوطی توپ تورنمنت حدود 4 میلیون تومان است و برای هر مسابقه یک قوطی استفاده می‌شود. خودتان ببینید ما برای یک رویداد حدود یک میلیارد تومان فقط برای توپ هزینه می‌کنیم. شما اردوها و دیگر مسائل را تصور کنید که ببینیم که چه هزینه‌هایی باید انجام شود و با این بودجه مختصری که داریم شرایط چگونه است. خودمان حامیان مالی داریم و وزارت ورزش و کمیته هم بودجه‌هایی را اختصاص می‌دهند اما واقعاً با این ارقام نمی‌شود آن کاری که مدنظرمان است را پیاده کنیم. در چین 200 میلیون راکت به دست هستند و در هند 180 میلیون، در اندونزی 300 کلاب بدمینتون وجود دارد درحالی‌که ما در شهر تهران مجبوریم از شرکت توسعه برای خودمان سالن اجاره کنیم تا مسابقات را برگزار کنیم و فاصله زیادی با شرایط ایدئال و آرمانی مدنظرمان داریم.
در تقویم سال آتی که به وزارت ورزش ارائه دادیم کمتر از سال گذشته رویدادهایمان را اعلام کردیم و با همین کم شدن رویداد ما حدود 40 میلیارد نیاز داریم تا بتوانیم حضور در آسیا و المپیک و جهان را ادامه بدهیم. نخبه‌هایی که ما در زیر 15 و 18 سال استعدادیابی کردیم هزینه می‌خواهند تا قهرمانی کسب کنند و مسیر رو به رشدشان را ادامه دهند. اکنون ما آقای احمد پور از اراک راداریم که رنکینگ 70 و 80 آسیا و جهان را دارد خانم رباطی راداریم که رنک 56 و 70 آسیا و جهان را دارد. می‌بایست این‌ها را به اردوهای تدارکاتی در مالزی بفرستیم که بتوانند در مسابقات آسیایی و جهانی بدرخشند و سهمیه المپیک بگیرند. ما پشتوانه بیشتری می‌خواهیم. تلاشمان را می‌کنیم و قطعاً سهمیه المپیک لس انجلس را خواهیم گرفت.
*با توجه به شرایط مالی ورزش و گران شدن هزینه‌ها برای اعزام ملی پوشان پا پدیده‌ای روبه‌رو شده‌ایم که به‌جای ملی پوشان ورزشکاران پولدار اعزام می‌شوند آیا این مسئله نمی‌تواند در آینده، ورزش کشور را با خطر جدی روبه‌رو کند؟
متأسفانه این اتفاق رخ می‌دهد و نگاه فدراسیون‌ها باید این باشد که به جوانان و نخبگان کمک‌های بیشتری داشته باشند اما ما در بدمینتون در بخش بزرگسالان هم اگر بدانیم کمکی لازم است ورود می‌کنیم و نگاه ویژه‌تری خواهیم داشت و در بخش رده‌های پایه نیز هزینه اعزام‌ها را کامل پرداخت می‌کنیم.
*در چهار دوره حضور در رأس فدراسیون بدمینتون کدام کرسی‌های بین‌المللی را در اختیاردارید و شرایط کرسی‌هایتان به چه شکلی می‌باشد؟
حدود 8 سال عضو هیئت‌رئیسه فدراسیون آسیا بودم و اکنون نائب رئیس آسیا هستم. سرکار خانم مددی نائب رئیس فدراسیون هم رئیس کمیته بانوان آسیا و عضو هیئت‌رئیسه هستند. درحالی‌که کشورهای چین و اندونزی و مالزی حضور دارند، با تلاش‌هایمان این کرسی‌ها را گرفتیم که کار سخت و دشواری بوده است. در سال‌های نخست شناخت‌ها کمتر بود اما اکنون پس از 16 سال حضور در این فدراسیون کرسی‌های خوب و ارزشمندی در اختیار ایران است. اما در کشور ما پس از چند دوره می‌گویند باید بروید. به‌عنوان‌مثال رئیس فدراسیون آفریقای جنوبی 88 سال سن دارد و با واکر راه می‌رود اما به دلیل جایگاهی که دارد او را کنار نمی‌گذارند. از سال دیگر جام خزر را برگزار می‌کنیم و از همان دوره نخست برای آن رنکینگ گرفته‌ایم و این کار به‌واسطه همین حضور دو نماینده در هیئت‌رئیسه و سال‌ها حضورمان در آسیا است و جایزه سه هزار دلاری جام خزر را در ساری برگزار می‌کنیم و کشورهای بسیاری می‌آیند.
در المپیک آسیا خانم نورا از مالزی را حضور دارند و رئیس فدراسیون جهانی ما از تایلند هستند و عضو تأثیرگذار کمیته بین‌المللی المپیک هستند. فدراسیون‌های ایران تا جایی که می‌توانند باید کرسی بگیرند. در دو دوره اول حضور در بدمینتون جایگاه بین‌المللی خاصی کسب نکردم اما پس‌ازاین‌ها بود که با 39 رأی حتی بیشتر از رئیس رأی می‌آورم و نائب رئیس اول آسیا می‌شوم این به‌واسطه طولانی شدن حضورهاست که امیدوارم در داخل نیز در خصوص بازنشستگی روسای فدراسیون‌ها تمهیداتی اندیشیده شود و اجازه ندهند کرسی‌های ارزشمند از بین بروند.
می‌دانید که کشورهای جنوب شرق آسیا که بیشترین توپ‌ها و تجهیزات بدمینتون از این کشورهاست و قهرمانان نیز این منطقه هستند و ما می‌بایست با اینان رقابت کنیم که هم تجهیزات را در اختیاردارند و هم سکوهای آسیایی و جهانی را. وقتی به سالن‌های چین می‌روید آن‌قدر توپ هست و در سالن جانمایی شده که هیچ ورزشکاری دلهره‌ای ندارد اما ما باید همیشه به‌گونه‌ای مراقبت کنیم که توپ‌هایمان تمام نشوند و این‌ها نیازهای اولیه هستند و ما دور هستیم از شرایط آرمانی این رشته. اما دست از تلاش برنمی‌داریم و همواره برای بهتر شدن تلاش می‌کنیم.
*در زمینه فعالیت‌های آموزشی و توسعه بدمینتون در کشور هم اگر ممکن است توضیحاتی بفرمایید.
در زمینه مربیان تصمیم داریم کادر فنی و مربیان را هم به خارج اعزام کنیم و حدود 80 مربی درجه A آسیا داریم که آمار قابل قبولی است. در بخش داوری نیز عملکرد خوبی داریم و داوران خوبی را روانه مسابقات بین‌المللی می‌کنیم و به‌عنوان‌مثال در پاریس 2024 سه داور را در المپیک و پارالمپیک داشتیم که اتفاق خوبی بود. اما نگاه ما به استان‌ها و آموزش است تا تجهیزات و زیرساخت‌ها را مهیا کنیم.
اکنون حداقل دویست هزار راکت به دست را در کشور داریم. با تمام این اوصاف ما راکت و توپ و...را رایگان در کشور توزیع می‌کنم. در سال جاری به هشتاد مدرسه در کشور تجهیزات رایگان بدمینتون را اهدا کردیم. نگاه من این است که همیشه باید کمک کنیم و اگر ما تنها بر روی مسائل مالی تمرکز کنیم مشکلی حل نمی‌شود و نباید تنها به فکر آورده باشیم. به آموزش نباید نگاه مالی داشته باشیم. کلاس‌های داوری و مربیگری ما تأثیرگذار است و شرکت‌کنندگان رایگان استفاده می‌کنند. تنها نباید به پول و مدال فکر کرد، آیا برای سلامت جامعه نباید فکر کنیم؟ همه‌چیز مدال و قهرمانی نیست و همدلی و اتحاد کوبرتن و المپیک چه می‌شود؟ اکنون تنها به این توجه می‌شود که مدال چه می‌شود اما همه‌چیز نیست و من سلامت جامعه برایم مهم‌تر است تا قهرمانی. اما برای مدال و افتخار هم تلاشمان را انجام می‌دهیم.
*در پایان اگر مطلبی مدنظرتان است که در سؤالات ما نبود بفرمایید.
نگاه‌ها در فدراسیون‌های ورزشی به‌عنوان یک معلم اخلاقی و اجتماعی باید باشد و ورزشکار و مربی و داور و مردم رفتارهای ما را زیر نظر دارند. خواهشی که می‌خواهم گوشزد کنم این است که اگر ما در 40 سال در کنار یک‌رشته هستم اگر سکوی المپیک نگرفتیم تلاشمان در سلامت اخلاق و توسعه این رشته را انجام داده‌ایم و توانستیم از مداحی و کرباسیان و لنگری و مددی و ... الگوبرداری کنیم و این نیست که پیشکسوتان اخلاق مدار را کنار بگذاریم و این هماهنگی را ایجاد کردیم که بزرگتر ها در کنار جوانان حضور داشته باشند و کار را جلو ببرند.
اگر اقدامات خوبی انجام داده‌ایم از مشحون‌ها و طالقانی‌ها و دوستان قدیم و جدید یاد گرفتیم. اگر این افراد در جلسات می‌نشستند ما چهار صندلی عقب‌تر می‌رفتیم چراکه این‌ها پیشکسوت بودند. و اکنون ما هم‌پشت سر این دوستان قرار داریم و امیدواریم توانسته باشیم قدم مثبتی را برداریم و کمکی به ورزش و جامعه کشور عزیزمان انجام بدهیم.