در حالی که تمرکز رسانهها عمدتاً بر روی امنیت ورزشگاههای فوتبال است، بخش بزرگی از اماکن ورزشی کشور، خصوصاً سالنهای سرپوشیده و مجموعههای ورزشی عمومی، از نظر امنیتی در وضعیت هشدار قرار دارند. اماکن ورزشی از جمله فضاهایی هستند که با حضور جمعیت زیاد، تنشهای احتمالی میان تماشاگران، ورزشکاران و حتی عوامل اجرایی، بهشدت مستعد بروز بحرانهای امنیتی و انتظامی هستند.
در بررسیهای میدانی و گزارشهای غیررسمی، ضعف زیرساختهای نظارتی، نبود سیستمهای پایش تصویری مؤثر، نبود گیتهای کنترل ورودی، بیبرنامگی در تخلیه اضطراری، و فقدان نیروی امنیتی آموزشدیده از مهمترین مشکلات امنیتی اماکن ورزشی غیر فوتبالی عنوان شدهاند. در بسیاری از این فضاها، حتی یک نیروی انتظامی یا مسئول ایمنی مقیم وجود ندارد، و در صورت وقوع حادثه، عملاً مدیریت بحران به دست کارکنانی سپرده میشود که هیچگونه آموزش مرتبطی ندیدهاند.
از سوی دیگر، ورزشهای رزمی، بسکتبال، والیبال، هندبال، شنا، دو و میدانی و حتی رویدادهای ورزشی دانشآموزی و دانشجویی نیز در برخی موارد با تجمعهای احساسی، بروز درگیریهای فیزیکی و حتی اعتراضات تند همراه بودهاند. این موارد، اگرچه در ظاهر کوچک جلوه میکنند، اما با توجه به بسته بودن فضاها، محدود بودن مسیرهای خروج و نبود نیروی بازدارنده، میتوانند به بحرانهایی جدی منجر شوند.
نکته مهم آن است که امنیت در اماکن ورزشی، فقط به معنای جلوگیری از درگیری نیست. بحث ایمنی روانی، پیشگیری از تهدیدهای تروریستی یا خرابکارانه، حفاظت از جان ورزشکاران و تماشاگران، کنترل جمعیت، جلوگیری از ورود افراد مشکوک و قاچاق مواد یا وسایل ممنوعه، و حتی حفاظت سایبری از سیستمهای دیجیتال مجموعههای مدرن، همگی بخشی از مفهوم امنیت هستند که امروز نادیده گرفته میشوند.
در شرایطی که تهدیدهای امنیتی در سطوح مختلف کشور در حال تغییر و پیچیدهتر شدن است، نادیدهگرفتن اماکن ورزشی کوچکتر، اشتباهی استراتژیک است. بسیاری از این اماکن در دل محلهها، مناطق پرجمعیت و حتی نقاط کمبرخوردار واقع شدهاند؛ جایی که در صورت وقوع حادثه، ظرفیت مداخله سریع وجود ندارد.
ضروری است نهادهایی همچون نیروی انتظامی، سازمان آتشنشانی، اورژانس، وزارت ورزش و جوانان، و شهرداریها، در قالب یک کارگروه مشترک، وضعیت امنیتی اماکن ورزشی را بازبینی کنند. تعیین سطح ریسک، استقرار حداقل امکانات نظارتی، آموزش نیروهای داخلی، و تعریف پروتکلهای واکنش اضطراری از جمله اقداماتی است که باید فوراً در دستور کار قرار گیرد.
امنیت اماکن ورزشی، امنیت خانوادهها و جامعه است. این هشدار، پیش از آنکه دیر شود، باید جدی گرفته شود.
سید مهدی مهدوی طالارپشتی